تجربه پرش دیجیتالی کشورها با شوک کرونا
به گزارش اخبار برخط، کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران شاخص های تکامل دیجیتالی اقتصادها را در سال 2020 آنالیز کرد. در این گزارش با اشاره به کاهش 4.4 درصدی حجم اقتصاد دنیا، از شوک مثبت کرونا به عنوان یکی از عوامل تسریع دیجیتالی شدن کشورها نام برده شده است.
در بخشی از گزارش وضعییت 90 اقتصاد جهان (از جمله ایران) آنالیز شده و درنهایت عنوان شده که براساس چهار عامل اصلی، دیجیتالی شدنن کشورها سرعت بیشتر داشته است:
-شرایط عرضه: ارتباط میان توسعه یافتگی زیرساخت ها و تسهیل اکوسیستم دیجیتال
-شرایط تقاضا: میزان تمایل و مهارت های مورجهانز کاربران به مشارکت در اکوسیستم دیجیتال
-محیط نهادی: قوانین حمایتی یا بازدارندگی برای توسعه فناوری های دیجیتال (میزان سرمایه گذاری دولت در فناوری های پیشرفته دیجیتالی)
-نوآوری و تغییر: شرایط ورودی نوآوری در اکوسیستم، فرآیندها (ارتباط میان دانشگاه و صنعت)، خروجی ها (محصولات و خدمات قابل اندازه گیری دیجیتال)
در این گزارش شرایط کنونی دیجیتالی شدن کشورها و سرعت این رویداد در بازه زمانی 12 ساله از 2008 تا 2019 سنجیده شده و کشورها از منظر پیشرفت دیجیتالی به 4 منطقه تقسیم شدند:
Standout Economies؛ مشخصه اصلی این توسعه بالای دیجیتالی شدن و ادامه سرعت بالای پیشرفت در این زمینه است. کشورهای این گروه شامل کره جنوبی، سنگاپور، هنگ کنگ، ایالات متحده، استونی، تایوان، امارات متحده است. اولویت اقدامات این کشورها تمرکز بر توسعه بهره برداری از ابزارهای دیجیتال مصرف نمایندگان (digital consumer tools) به عنوان مثال، تجارت الکترونیک، پرداخت دیجیتال، سرگرمی و نیز تمرکز بر توسعه نیروی انسانی متخصص و صادرات کالا و خدمات دیجیتال است.
Break Out Economies؛ مشخصه اصلی این زیرساخت دیجیتال محدود با چشم انداز رشد با سرعت بالا است.
کشورهای این گروه عبارتند از: چین، اندونزی، هند، کنیا، ویتنام، بنگلادش، رواندا، آرژانتین. همچنین اولویت اقدامات این کشورها تمرکز بر ایجاد دسترسی به اینترنت پرسرعت و مقرون به صرفه و برابری دسترسی به ابزارهای دیجیتال، آموزش و تقویت محیط های نهادی دیجیتالی است.
Stall Out Economies؛ مشخصه اصلی این بخش اقتصاد دیجیتال بالغ با چشم انداز رشد کم است و کشورهای این گروه، کشورهای عضو اتحادیه اروپا است.
در این حوزه درباره اقداماتی که برای دستیابی به تکانه رشد باید در اولویت قرار گیرند، آمده است: توجه به قانونگذاری، رگولاتوری و سرمایه گذاری برای حمایت از نوآوری، حفظ حریم خصوصی، جذب افراد متخصص با مهارت های دیجیتال مهمترین عوامل تاثیرگذار است.
Stall Out Economies؛ مشخصه اصلی این کاستی در توانمندی های دیجیتال و توسعه کم در آینده است و در کشورهای قاره آفریقا، آسیا، آمریکای لاتین و اروپای جنوبی به کار گرفته شده است. اولویت اقدامات این گروه از کشورها باید متمرکز بر سرمایه گذاری در زیرساخت های توسعه فناوری های دیجیتال، ایجاد محیط نهادی مناسب، ایجاد دسترسی دیجیتال برای جمعیت محروم است.
در بخشی از این گزارش آمده است: سطح تکامل دیجیتال، یکی از فاکتورهای سنجش میزان مقاومت مالی کشورها است. اقتصادهای تکامل یافته دیجیتال سهم بیشتری از فراوری ناخالص داخلی خود را از بخش های فناوری پیشرفته به دست می آورند و دورکاری به راحتی ممکن است. این اقتصادها به دلیل زیرساخت های بهتر، تجربه تحول دیجیتال در بسیاری از بخش های دولتی و اینترنت در دسترس و مقرون به صرفه، در ارائه خدمات آنلاین عملکرد بهتری داشته و می توانند به وسیله این زیرساخت ها در مواقع بحرانی به کاهش عوامل اختلال آفرین در اقتصاد کشور یاری نمایند.
کشورهای کره جنوبی و تایوان نمونه های بسیار خوبی از کشورهای دارای سطح بالا از تکامل دیجیتال که به وسیله ردیابی تماس، جمع آوری داده ها و پیغام رسانی بهداشت عمومی در زمان همه گیری کرونا عملکرد مناسبی داشتند. اما این عملکرد مثبت فقط محدود به کشورها با سطح بالای تکامل دیجیتال نمی گردد. به عنوان نمونه، ویتنام علیرغم پایین بودن سطح تکامل دیجیتال و صرفا به وسیله اقدامات پیشگیرانه تهاجمی دولت، کمتر از حد انتظار دچار آثار مخرب کرونا بر اقتصاد خود شد. بالعکس انگلستان با اقتصاد کاملاً دیجیتالی و تکامل یافته سقوط مالی مشابه هند و رواندا را تجربه کرد.
در این مطالعه چندین فرایند بلندمدت دیگر درباره تکامل دیجیتال توسط پیروز ترین کشورها بدست آمده که عبارتند از: توجه بیشتر به حریم خصوصی داده ها در عین ایجاد جریان آزاد داده ها، دسترسی به اینترنت همراه لازم اما ناکافی و موازنه میان نوآوری و تقسین عادلانه دسترسی به ارکان نوآوری در جامعه.
در بخش پایانی گزارش تصریح شده: اگرچه هیچ نسخه واحدی برای توسعه دیجیتال کشورها وجود ندارد اما آنالیز جهت توسعه اقتصادهای پیروز در این زمینه می تواند تا حدی به عنوان الگو راهگشای تصمیمات آینده کشورها باشد. به عنوان مثال، سنگاپور، استونی، تایوان و امارات متحده عربی توانستند به وسیله ترکیبی از موسسات قوی و سرمایه گذاری برای جذب سرمایه و استعدادهای جهانی، اکوسیستم های دیجیتالی موثری را ایجاد نمایند. این کشورها با استفاده از نقاط قوت دیجیتالی خود در دوران بحران کرونا انعطاف مالی را تجربه نموده و علیرغم کوچک بودن حجم اقتصادهایی از این قبیل می توانند الگویی برای سایر کشورها باشند.
اقتصادهای عظیم با شتاب دیجیتالی بالا مانند چین، هند و اندونزی نیز می توانند الگویی برای سایر اقتصادهای عظیم در حال توسعه مانند برزیل و نیجریه باشند که ممکن است در پی ارتقا حرکت دیجیتالی خود در سال های آینده باشند. و اقتصادهای در حال توسعه کوچکتر نیز می توانند از پرش سریع کشورهایی مانند کنیا، ویتنام، بنگلادش، رواندا و آرژانتین نمایند.
منبع: اتاق بازرگانی ایران