خبرنگاران جای خالی سواد رسانه ای در عصر دیجیتال - اخبار برخط

به گزارش اخبار برخط، کرمان - خبرنگاران - امروزه نوجوانان یکی از اصلی ترین کاربران فعال فضای مجازی هستند و با شیوع ویروس کرونا ضرورت استفاده از تجهیزات دیجیتال در بین آنان بیش از گذشته شده طوری که هر کاربر با در اختیارداشتن تنها یک گوشی هوشمند با انتشار تصویر و ویدیو در فضای مجازی بدون داشتن سواد رسانه ای ایده پردازی می نماید.

کارشناسان حوزه فضای مجازی و دانشگاهی در استان کرمان بر این باورند که این نسل، جوانان و نوجوانانی را شامل می شوند که به واسطه آشنایی و استفاده زیاد از فناوری های دیجیتال تجربه جدیدی از زندگی به طور کل و روابط اجتماعی به طور خاص دارند و فرآیند اجتماعی شدن این نسل و شکل گیری هویت فردی و اجتماعی آن ها از بنیان با نسل های پیشین متفاوت است.

آنان بر این باورند ، لزوماً آنچه که در فضای مجازی منتشر می گردد، نمی تواند واقعیت داشته باشد و سواد رسانه ای یعنی دسترسی به یک توان قوی در عرصه تجزیه و تحلیل برای حرکت در محیط رسانه ای پیچیده امروز است و با گسترش فضای مجازی ضرورت مهارت سواد رسانه ای کاربران بیش از پیش حس می گردد.

بنا بر گفته کارشناسان و دانش آموختگان عرصه علوم ارتباطات؛ ارتقای مطلعی نسبت به رژیم مصرف رسانه ای و یا به عبارت بهتر معین میزان و نحوه مصرف غذای رسانه ای از منابع رسانه ای گوناگون که در یک کلام همان محتوای رسانه ها است یکی از فواید داشتن سواد رسانه ای است و به عبارتی افراد نسبت به اهمیت مدیریت رژیم رسانه ای خود (همانند رژیم غذایی) باید مطلع و حساس شوند یعنی بتوانند تصمیم بگیرند که چه مقدار از وقت خود را صرف توجه به انواع رسانه ها نمایند.

جرائم یارانه ای مهم ترین آسیب در حوزه فضای مجازی

رئیس پلیس فتا استان کرمان نیز با اشاره به شرایط جرائم بچه ها و نوجوانان در فضای مجازی گفت: این روزها خواسته یا ناخواسته به دلیل شرایط اجتماعی خاص، گسترش شهرها و بروز بیماری ها افراد جامعه باید احتیاجهای زندگی خود را به وسیلهی انجام دهند تا حضور فیزیکی آن ها در جامعه کمتر باشد لذا همه اقشار جامعه احتیاجمند استفاده از فضای مجازی هستند.

سرهنگ امین یادگارنژاد با اشاره به اینکه فضای مجازی دارای ویژگی های خاصی از لحاظ تنوع محتوا، فیلم، عکس و غیره است گفت: با شیوع ویروس کرونا استفاده از این فضا برای افراد جامعه بیشتر شده است و ناآشنایی و نداشتن سواد رسانه ای آسیب هایی را به کاربران این فضا وارد می نماید.

وی جرائم یارانه ای را مهم ترین آسیب اجتماعی در حوزه فضای مجازی بیان کرد و اضافه نمود: جرائم رایانه ای در بین افراد در سنین 16 تا25 سال رخ می دهد و اخیرا که یک باند عظیم جرائم مالی دستگیر شد؛ سرباند آن یک جوان 16 ساله بود که راهنمایی هفت نفر دیگر را در این باند بر عهده داشته است.

رییس پلیس فتا استان کرمان توضیح داد: باید آموزش ها و مطلعی های لازم در حوزه فضای مجازی ارائه گردد تا جوانان و نوجوانان قربانی این فضا نشوند.

52 درصد از جرائم سایبری در زمینه جرائم مالی است

سرهنگ یادگارنژاد با اشاره به نظارت والدین بر روی فرزندان خود در فضای مجازی توضیح داد: خود والدین باید سواد رسانه ای مطلوب داشته باشند تا فرزندان آن ها قربانی فضای مجازی نشوند.

وی با بیان اینکه 52 درصد از جرائم سایبری در زمینه جرائم مالی و 27 درصد جرائم در بخش غیراخلاقی رخ می دهد گفت: عمده پرونده هایی که به پلیس فتا مراجعه می نمایند در زمینه هک حساب بانکی است و 28 درصد جرائم برداشت غیرمجاز بوده و اگر افراد حداقل اطلاعات فضای مجازی را داشته باشند به این مشکل برخورد نمی نمایند.

رییس پلیس فتا استان کرمان با اشاره به جرائم غیراخلاقی گفت: مدیریت زمان و یا رژیم مصرف فضای مجازی مهم ترین مساله ای است که والدین باید به آن توجه نمایند و زمان استفاده از فضای مجازی را برای فرزندان خود کنترل نمایند.

وی اعلام نمود: بیشترین جرائم سایبری توسط فرزندانی است که بدون مدیریت زمان، نظارت والدین از فضای مجازی استفاده می نمایند.

سرهنگ یادگارنژاد اعلام نمود: امیدواریم با افزایش سواد رسانه ای و توجه به توصیه های حداقل روزمره پلیس افراد از فرصت های مجازی به دور از آسیب های اجتماعی استفاده نمایند.

شرایط سواد رسانه ای در بین عموم جامعه مطلوب نیست

احمد دهقانی کارشناس حوزه فضای مجازی و رسانه در استان کرمان با اشاره به آسیب های فضای مجازی اضافه نمود: امروزه در جامعه مشاهده می گردد که ابزار فضای مجازی از قبیل تلفن همراه و رایانه در اختیار افراد قرار گرفته است در حالی که بایدها و نبایدها در این زمینه به افراد گفته نمی گردد.

وی با بیان اینکه داشتن تلفن همراه و دسترسی به اینترنت؛ داشتن سواد رسانه ای نیست بلکه باید مسائل مربوط به آن را آموزش ببینیم گفت: در آموزش های سواد رسانه ای باید عموم جامعه به این سمت و سو بروند تا آسیب های اجتماعی در این حوزه کنترل شوند.

کارشناس حوزه فضای مجازی و رسانه توضیح داد: شرایط سواد رسانه ای در بین عموم جامعه مطلوب نیست که این امر نشان دهنده این است مردم ما آنچنان احساس ضرورت و احتیاج برای آموختن فضای مجازی ندارند و تبعات آن تشکیل پرونده های متنوع در این زمینه است.

وی گفت: راز موفقیت در استفاده از رسانه خودمراقبتی و دگر مراقبتی با محتوایی که در اختیار ما قرار می گیرد.

لزوم یادگیری آموزش های نظارتی فضای مجازی توسط والدین

دهقانی توضیح داد: مردم باید به این باور برسند که آموزش سواد رسانه ای ضروری است وعدم توجه به این مساله مهم تبعات اجتماعی زیادی را به دنبال خواهد داشت.

کارشناس حوزه فضای مجازی و رسانه بیان داشت: در زمینه آموزش سواد رسانه ای باید از این ابزار دیجیتالی که در اختیار ما واقع شده است به نحو مطلوب استفاده کنیم و والدین آموزش های نظارتی مربوط به فضای مجازی را یاد بگیرند.

رژیم مصرف رسانه ای چیست؟

وی با بیان اینکه سواد رسانه ای همانند یک رژیم غذایی است که تعیین می نماید کدام مواد مضر هستند و کدام مفید و از هر ماده ای برای چه سنی و چه نسبتی باید مصرف گردد تا فرد سالم بماند گفت: بنابراین ما به رژیم مصرف رسانه ای احتیاج داریم زیرا جهانی فضای مجازی رسانه ها جهانی 2لبه های تهدیدات و فرصت ها است و باید بسیار مراقب باشیم.

کدام نهاد متولی آموزش سواد رسانه ای است؟

دهقانی گفت: در بخش آموزش سواد رسانه ای به جوانان و نوجوان آموزش و پرورش باید وارد گردد اما بنظر بنده نباید به دنبال این باشیم که متولی آموزش چه نهادی باشد بلکه خانواده ها باید در این زمینه خودمراقبتی و دگر مراقبتی داشته باشند.

وی بیان داشت: همه مخاطبین استفاده نمایندگان از فضای مجازی مخاطب آموزش سواد رسانه ای هستند و آموزش سواد رسانه ای احتیاجمند سن خاصی نیست و هر سن آموزش خاص خود دارد و یک اصل ضروری و فردی است.

کارشناس حوزه فضای مجازی و رسانه با بیان اینکه رسانه و فضای مجازی با همه امکاناتی که دارد می تواند یک فضای شیرینی را برای همه افراد فراهم کند و این شیرینی را بدون آموزش های درست می تواند تبدیل به فضای تلخ گردد اعلام نمود: باید آموزش سواد رسانه ای در سبد خانواده ها قرار گیرد.

وب گردی یا ولگردی

همچنین رئیس اداره مطالعات و برآورد اجتماعی فرماندی انتظامی استان کرمان با اشاره به تبعات روانی استفاده بدون برنامه ریزی از فضای مجازی گفت: کرونا همه افراد را به سمت استفاده از فضای مجازی پیش برده است که می تواند فرصت و یا تهدید باشد.

سرهنگ حجت امامعلی نژاد گفت: قبل از شیوع ویروس کرونا ولگردی ها در فضای مجازی وجود داشت که با شیوع این ویروس نه تنها تعداد کاربران از این فضا کمتر نشد بلکه به رشد غیرقابل تصوری رسید.

وی با اشاره به تأثیر این فضا در جامعه امروز توضیح داد: فضای مجازی با رشد روزافزون و اعجاب آوری تغییرات گسترده ای را در زندگی همه ما به وجود آورده و حتی سبک زندگی افراد را تغییر داده است به گونه ای که هم اکنون در محافل همه افراد جهانیی جدا با گوشی های خود دارند.

رئیس اداره مطالعات و برآورد اجتماعی فرماندی انتظامی استان کرمان توضیح داد: ولگردی در فضای مجازی سبب بروز اختلافات خانوادگی و مشکلاتی از این قبیل شده است.

سرهنگ امامعلی نژاد با اشاره به اینکه وابستگی و اعتیاد به فضای مجازی سبب شده تا در کلانشهرها مراکزی برای ترک افراد از این فضا راه اندازی گردد توضیح داد: زمینه در فضای برای خواسته های افراد مهیا است و ناخودمطلع افراد به سمت و سوی این فضا کشیده می شوند.

رئیس اداره مطالعات و براورد اجتماعی فرماندی انتظامی استان کرمان تاکید نمود: باید محتواهای مناسبی در فضای مجازی برای ایجاد ارتباط عاطفی بین فرزندان و والدین فراوری گردد.

وی با اشاره به فعالیت ها پلیس در حوزه ارتقای سواد رسانه ای در سطح استان کرمان گفت: در دوران شیوع ویروس کرونا آموزش های سواد رسانه ای برای همگانی در فضای مجازی به وسیله پلیس در حال اجرا است .

سرهنگ امامعلی نژاد اعلام نمود: همچنین فناوری های نو در فضای مجازی به خانواده ها در راستای سواد رسانه ای آموزش داده شده است.

ضرورت داشتن سواد رسانه ای درر همه سنین

مشاور استاندار کرمان در حوزه رسانه و روابط عمومی مشاور استاندار کرمان در حوزه رسانه و روابط عمومی نیز با اشاره به اوضاع جوانان و نوجوانان در فضای مجازی اضافه نمود: فضای مجازی و رسانه به زندگی همه ما گره خورده است و در یک جهان رسانه ای زندگی می کنیم و در این فضا تفاوت چندانی بین رده های سنی وجود ندارد.

دکتر عباس تقی زاده ادامه داد: در همه جوامع نوجوانان و جوانان از پرمصرف ترین قشر در زمینه محتوای فضای مجازی هستند و حتی به آن ها اصطلاح نسل دیجیتال گفته می گردد.

این استاد دانشگاه و کارشناس حوزه فضای مجازی با اشاره به اینکه یکی از ویژگی های مطلوب دوره جوانی و نوجوانی این است که آنها توانایی های خوبی در یادگیری فناوری و فضای مجازی دارند گفت: این مساله از یک سو می تواند مثبت باشد که فرزندان آنها می توانند در زمینه فناوری به والدین خود یاری نمایند اما از سوی دیگر می تواند یک آسیب تلقی گردد که والدین به دلیل مسلط نبودن به این فضا نظارت دقیقی بر فعالیت های فرزندان خود نداشته باشند.

تقی زاده با بیان اینکه امروزه دسترسی به فضای مجازی در افراد جامعه آسان تر از گذشته شده است به گونه ای که بخشی از آموزش های رسمی در این فضا انجام می گردد گفت: همچنین بسیاری از آموزش های غیررسمی در این فضا وجود دارد که دسترسی به انواع محتوا را برای همگان ایجاد نموده است و به راحتی همه می توانند در معرض محتوای نامناسب قرار گیرند.

وی با تاکید بر داشتن سواد رسانه ای در شرایط کنونی جامعه اضافه نمود: همه افراد جامعه در هر رده سنی باید به دانش و مهارت در فضای مجازی مسلط شوند.

مشاور استاندار کرمان در حوزه رسانه و روابط عمومی توضیح داد: جوانان و نوجوانان باید مهارت های چگونه استفاده کردن در فضای مجازی را یاد بگیرند.

مزایای فضای مجازی

دکتر تقی زاده با اشاره به فرصت های این فضا اضافه نمود: فضای مجازی همانند یک فضای 2 لبه است و بستگی به استفاده ما دارد.

وی با اشاره به اینکه خود افراد باید به توانایی برسند تا این محیط را مدیریت نمایند گفت: به اشتراک گذاری دانش یکی از مزایای مهم این بخش است زیرا در هر گوشه ای از جهان کار علمی و پژوهشی انجام گردد، به راحتی می توانیم به آن دسترسی داشته باشیم.

مشاور استاندار کرمان در حوزه رسانه و روابط عمومی توانمند شدن افراد را در فضای مجازی یکی دیگر از مزایای این فضا بیان کرد و گفت: به وسیله فضای مجازی افراد می توانند از دوره های آموزشی در زمینه های مختلف را با هزینه های کمتر بهره مند شوند.

فضای مجازی قدرت کنش گری فرهنگی و اجتماعی را افزایش می دهد

وی با بیان اینکه فضای مجازی قدرت کنش گری فرهنگی و اجتماعی را افزایش می دهد گفت:همه افراد می توانند از بستر فضای مجازی برای کنش گری فرهنگی و اجتماعی استفاده نمایند و به زبان های مختلف فرهنگ خود را به اشتراک با جهان بگذارند زیرا قرار نیست که همواره ما دریافت نماینده در این فضا باشیم.

تقی زاده بیان داشت: در فضای مجازی رفتارها و مسائل اجتماعی احتیاجمند آموزش هستند و و در این زمینه نیز می توانیم محتوا ایجاد کنیم.

استاد دانشگاه و کارشناس حوزه فضای مجازی گفت: یکی از مزایای فضای مجازی در بخش دولتی این است که مردم به وسیله مسیرهای امن و زیرساخت های بومی می توانند نقطه نظرات خود را به مسئولان منتقل نمایند.

وی با بیان اینکه کشور ما مورد تحریم ظالمانه قرار گرفته است و از این طریق می توانیم صدای توانمندی خودمان را به گوش جهانیان برسانیم توضیح داد: ارتباطات در این فضا یاری می نماید که نبود همدیگر را جبران کنیم اما اگر این فضا جایگزین ارتباطات واقعی ما گردد به عنوان آسیب اجتماعی تلقی می گردد.

تقی زاده اضافه نمود: با توجه به واقعیت هایی که در سطح کشور وجود دارد، احتیاج است سیستم دولت از سازمان های مردم نهاد و تشکل های مردم نهاد در راستای آموزش های سواد رسانه ای حمایت کند زیرا فراوری محتوای خوب هزینه بر است و ضروری است یکسری مشوق هایی در این زمینه در نظر گرفته گردد.

وی با بیان اینکه سازمان های فرهنگی از قبیل مساجد و رسانه ها نیز می توانند به آموزش سواد رسانه ای در جامعه یاری نمایند اما ضروری است در این حوزه سیاست گذاری انجام گردد ادامه داد: در زمینه های مختلف بخشی نگری داریم و هرسازمان اجرایی برای خودش تصمیم گیری می نماید و اگر سیاست اصولی در این زمینه انجام گردد بسیاری از موازی کاری ها از بین می رود و همچنین یاری می گردد تا بهترین محتوا در زمنیه آموزش سواد رسانه ای فراوری گردد.

مشاور استاندار کرمان در حوزه رسانه و روابط عمومی توضیح داد: با توجه به احتیاج جامعه باید سیاست گذاری عمیقی در حوزه فضای مجازی داشته باشیم تا بازنده آسیب های این فضا نباشیم.

آنچه ار برآیند گفته کارشناسان در این گزارش تحلیلی برمی آید این هست که اصل سواد رسانه ای خودمراقبتی فردی و دگر مراقبتی است و لایه اول سواد رسانه ای خانواده ها هستند و دولت می تواند با سیاست گذاری کلی سازمانهای مردم نهاد را در حوزه ارتقا سطح سواد رسانه ای اقشار مختلف جامعه برای فراوری محتواهای مفید؛ حمایت کند.