خرمالو؛ هدیه ی پاییزی - اخبار برخط

به گزارش اخبار برخط، خرمالو با نام علمی Ebenaceae، درختی دارای برگ های ساده و با گل هایی عموما تک جنس می باشد که تخمدان آن چند خانه ای و دارای دیواره بندی کامل است و در هر خانه آن یک یا دو تخمک وجود دارد. این تیره دارای 6 جنس و 300 تا 400 گونه است که بیشتر آنها در منطقه ها گرمسیری انتشار دارند. گل ها در این گیاهان تک جنس یا دو پایه اند.

خرمالو؛ هدیه ی پاییزی

مشخصات گیاه شناسی:

خرمالو با نام علمی Ebenaceae، درختی دارای برگ های ساده و با گل هایی عموما تک جنس می باشد که تخمدان آن چند خانه ای و دارای دیواره بندی کامل است و در هر خانه آن یک یا دو تخمک وجود دارد. این تیره دارای 6 جنس و 300 تا 400 گونه است که بیشتر آنها در منطقه ها گرمسیری انتشار دارند. گل ها در این گیاهان تک جنس یا دو پایه اند.

موطن اصلی خرمالو

درخت خرمالو که در ایران درخت مشهوری است، در اصل بومی چین و ژاپن است. این درخت از گذشته ای نسبتا دور وارد ایران شده و امروزه در بیشتر نقاط کاشته و تکثیر می گردد.

چوب

چوب درخت خرمالو با نام آبنوس شناخته می گردد که سنگین و محکم است و مغز چوب در چندین گونه گرمسیری به رنگ سیاه براق می باشد. گونه هایی که مغز چوب سیاه رنگ دارند، بیشتر از نظر چوبشان اهمیت دارند تا میوه آن ها.

میوه

میوه بسکمک از گونه های خرمالو خوراکی می باشد. رنگ آنها از نارنجی و زرد روشن تا نارنجی و قرمز تیره فرق دارد و قطر آنها بنابر گونه بین 2 تا 8 سانتیمتر است. معمولا پس از چیدن، کاسه گل همراه با میوه باقی می ماند. شکل خرمالو بر اساس گونه آن ممکن است کروی یا شبیه بلوط باشد. خرمالو دو گونه گس و غیر گس دارد:

1 - گونه گس: میوه های گس تا قبل از زمان پخته شدن، گس و سفت هستند و در دهان ایجاد چسبندگی نه چندان مطلوبی می کنند و هنگامی که می رسند، شیرین و نرم می گردند. خرمالویی که هنوز کاملا نرسیده، رنگش نارنجی و روشن و دارای پوست ضخیم با هاله ای سفیدرنگ است. اگر خرمالوی نارس را لای روزنامه بپیچید و در جای تاریکی (تقریبا مانند کابینت آشپزخانه) بگذارید، بعد از دو روز قابل خوردن می گردد. میوه خرمالو هرچه بیشتر برسد، پکتین آن کمتر می گردد، بنابراین توصیه می گردد برای استفاده بیشتر از پکتین نباید خرمالو بیش از میزان برسد.

2- گونه غیر گس: گونه های غیرگس زمانی که نارس هستد، کمتر گس می باشند و حالت گسی خود را خیلی زودتر از دست می دهند. آنها در حالت رسیده سفت می باشند. حالت گسی این میوه را می توان طی چند روز با قرار دادن آن در معرض نور خورشید در سرما از بین برد، به این فرآیند رسیدن میوه (bletting) می گویند.

ارزش غذایی خرمالو:

خرمالو سرشار از آب و بتا ـ کاروتن (پیش ساز ویتامین A) است. چنانچه این ویتامین به میزان کافی به بدن نرسد، نه تنها قدرت بینایی را کم می کند، بلکه باعث شکننده شدن پوست، ناخن و موها و اختلال در میزان هوش و سلامت بدن می گردد. خرمالو دارای میزان قابل توجهی ویتامین های B2,B1,B3 و C می باشد. در ضمنً این میوه خوشرنگ و خوش طعم دارای مواد معدنی ضروری برای بدن مانند کلسیم، گوگرد، آهن، فسفر، مهمیم و پتاسیم است. این میوه دارای میزان کمی سلولز هم می باشد.

همچنین بخش گوشت دار میوه، محتوی میزان زیادی فیبر، مواد آنتی اکسیدانی همچون تانن، فنول، لیکوپن و لوتئین، مواد قندی (لوولز و گلوکز)، پکتین و اسید می باشد. عمده ترین اسیدهایی که در این میوه وجود دارد، عبارتند از اسید مالیک، اسید تارتاریک و اسید سیتریک.

خواص غذایی ـ دارویی و درمانی

خرمالو به دلیل دارا بودن مواد معدنی، برای رشد و نمو بسیار مفید شناخته شده است.

آهن موجود در آن، عنصر اصلی خون سازی، و پتاسیم موجود در آن اشتهاآورو شستشو دهنده کلیه و کبد می باشد.

با وجود عناصری همچون پتاسیم و مهمیم در این میوه، خرمالو کلسترول بد (LDL) و فشار خون را هم کاهش می دهد. به همین دلیل این میوه برای سلامتی بیماران قلبی و افراد دارای چربی و فشارخون بالا بسیار مفید است. از طرفی به دلیل دارا بودن پکتین که یکی از انواع فیبرهای محلول در آب است، باعث کاهش چربی های بدن وچربی های محلول در خون می گردد.

اسیدهای موجود در خرمالو باعث هضم بهتر غذا و جذب بهتر برخی ترکیبات غذایی مثل آهن و روی می شوند و افزایش جذب را در پی دارند.

خرمالو با دارا بودن رنگدانه های پلی فنولیک، خاصیت ضد سرطانی دارد. وجود میزان زیادی فیبر و مواد آنتی اکسیدان، باعث خاصیت ضدسرطانی این میوه است.

خرمالو خاصیت ملین کننده دارد، بنابراین یک داروی مفید برای درمان یبوست به ویژه در سالخوردگان به تعداد می رود.

از آنجایی که میوه خرمالو دارای انواع ویتامین هاست، سینه را نرم می کند، ولی باید آن را موقعی خورد که کاملا روی درخت رسیده باشد.

قابل توجه بیماران دیابتی و افراد چاق:

خرمالو میوه ای شیرین است و مواد قندی آن از نوع گلوکز و لوولز است و با اینکه میزان آن 20 درصد است، برای مبتلایان به بیماری قند، زیان بخش نیست، اما نباید در مصرف آن افراط گردد. این میوه، جزء میوه های پرانرژی محسوب می گردد، بنابراین افرادی که مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند، نباید در مصرف آن زیاده روی کنند.

موارد مصرف خرمالو:

خرمالو علاوه بر اینکه به صورت خام و تازه مصرف می گردد، در آجیل میوه های خشک هم یافت می گردد. در ضمنً از پخته شده آن هم به صورت مربا، مارمالاد و همچنین در انواع شیرینی ها و کیک ها استفاده می کنند. خرمالو را می توان در حالت های نیمه پخته تا کاملاً پخته مصرف کرد.

توصیه می گردد خرمالو را پس از غذا به نام یک دسر بسیار خوشمزه و دلچسب مصرف کنید، زیرا شیرینی آن در معده به ترشی تبدیل می گردد و اسید معده را زیادتر کرده و این به هضم بهتر غذا کمک می کند.

ماسک خرمالو:

این ماسک برای پوست های خشک کاربرد دارد.

مواد لازم

خرمالوی رسیده و له شده : یک چهارم میوه

کته بدون روغن و نمک :یک قاشق غذاخوری

روغن بادام شیرین :یک قاشق مرباخوری

خیار با پوست :یک تکه کوچک

روش تهیه

تمام مواد را با هم در مخلوط کن بریزید و خوب مخلوط کنید. مواد را به مدت 10 دقیقه بر روی پوست خود بمالید و بعد با آب ملایم بشویید.

منبع:نشریه دنیای تغذیه، تعداده 91.

/ج

منبع: راسخون